Muris Muvazaası

Muris muvazaası kısaca; miras bırakan kişinin diğer mirasçılarına miras haklarından yoksun bırakmak amacıyla mirasçılarından birine ya da üçüncü bir kişiye yaptığı karşılıksız kazandırmaların gerçeğe aykırı şekilde satış veyahut ölünceye kadar bakma sözleşmesi gibi göstermesidir.

1-Muris muvazaası yani mirastan mal kaçırma. Öncelikle bu davayı kimler açabilir, kimler açamaz? Davacı Kim veya Kimlerdir?

a-     Yasal Mirasçılar; tüm mirasçılar dava açabilirler.

b-    Atanmış Mirasçıların da dava açmaya hakkı vardır.

c-     Evlatlıklar ve onların alt soyu; Miras bırakan kişi evlat edinmiş ise o çocuğun ve evlatlığından olan çocuklarında muvazaa davası açmaya hakkı vardır.

d-    Mirası Reddeden Kişiler; muris muvazaası davası açamayacaktır.

e-     Miras Hakkından Feragat Sözleşmesiyle Vazgeçen Kişiler; bunlarda dava açamaz ancak tenkis davası açabilirler.

f-      Mirastan Iskat Edilen Kişi de dava açamaz.

2-Davalılar kim olacak? Davamızı kime veya kimlere açabiliriz?

a-     Taşınmazı Satış Yoluyla Devralan Kişiler

b-    Bazen de satış yoluyla devralan kişiler ölüyor. O zaman da onun mirasçılarına açılır. Az önceki örneğimizdeki gibi baba oğluna devretti sonra oğlu ölünce onun çocuklarına dava açılabilir.

c-     Kötü niyetli olarak taşınmazı devralan kişiler

3-Muris muvazaası davalarında görevli ve yetkili mahkeme hangisidir?

Görevli mahkeme; Asliye Hukuk Mahkemeleri olup yetkili mahkeme ise taşınmazın bulunduğu yer mahkemesi yetkilidir.

4-Muris muvazaası davaları ne zaman açılır hak düşürücü süre var mıdır?

 Bu davaları her zaman açabilirsiniz. Herhangi bir hak düşürücü veya zamanaşımı süresi yoktur.

5-Muvazaa davaları her türlü delil ile ispatlanabilir mi?

Her türlü delil ile ispat edilebilir. Hatta en iyi deliliniz tanık delilidir. Bir de değinmemiz gereken bir konu da taraf muvazaasında delillerimiz nasıl olacağıdır. Taraf muvazaası halinde yazılı delil ile ispat etmesi gerekecektir.

Peki bu davalarda araştırma ve değerlendirme nasıl yapılmalıdır, neler önem arz etmektedir?

• Öncelikle miras bırakanın davaya konu olan taşınmazları elden çıkarması için haklı, ciddi ve makul nedenlerinin bulunup bulunmadığı,

• Davalının taşınmazı alacak mali gücünün olup olmadığı,

• Miras bırakanında mali durumu itibariyle mal satmaya ihtiyacının olup olmadığı,

• Davaya konu olan taşınmazın gerçek değeri ile tapuda gösterilen değeri arasında aşırı bir fark var mıdır?

• Miras bırakanın malvarlığında bu satış parasının çıkmaması,

• Yaşamı boyunca taşınmazlarını satmayan kişinin ölümüne yakın taşınmazlarını satması halide muvazaaya delalet eder.

6-Muris Muvazaası Davasında Talebimiz Ne Olmalıdır?

Hakkı çiğnen mirasçılar ya “iptal ve tescil” davası açabilirler ya da taşınmazın “terekeye iadesini” talep edebileceklerdir.

7-Tapu iptal ve tescil talebimizle birlikte ecrimisil talep edilebilir mi?

Muris muvazaası ispatlanırsa devirler geçersiz olacağından davaya konu taşınmazı o şekil de iktisap eden kişi mirasbırakanın ölüm tarihinden başlayarak davacı payı oranında ecrimisil talep edilebilecektir.

8- Muris muvazaasının istisnaları yani muvazaaya konu olmayacak işlemler?

a)     Elden (gizli) bağış olgusu

Uygulamada en çok karşılaşılan durum elden bağış olgusudur. Örneğin mirasbırakan yani babanız sağlığında 3. Kişiden satın aldığı taşınmazın tapu kaydını oğlunun üzerine yapar. Oysaki kardeşinizin ödeme gücü yoktur. Babanız tarafından taşınmazın parası ödenmiştir. Baba öldükten sonra diğer mirasçılar öğrenir ve bunun elden (gizli) bağış olduğunu iddia edip muris muvazaası davası açmaya kalkarlar. Hatalı burada muris muvazaası yok. Çünkü babanızın adına kayıtlı bir taşınmaz kardeşinizin üstüne yapılmamış. Ancak tenkis davası açabilirsiniz. Muris muvazaası bu somut olayda mevcut değildir.

b)    Denkleştirmeye tabi bağış

c)     Evlilik sözleşmesindeki bağış veya bağış vaadi

d)    Mirastan Feragat Sözleşmesi

e)     Tapusuz taşınmazlar ve taşınır mallar

f)      Mirasbırakanın evlat edinmesi halinde mirasçıların muvazaa iddiası

g)     Murisin borçlandırıcı işlem yapması hali